Wstęp do paleolitu

Paleolit - pierwszy okres epoki kamienia, dzielił się na 6 kultur:

• szatelperońska (36,000 - 30,000 p.n.e.) wtedy zaczęły się pojawiać pierwsze ozdoby, rytmiczne nacięcia na kości i kamieniu.
• oryniacka (30,000 - 25,000 p.n.e.) pierwsze ryty na płytkach kamiennych i rysunki sylwetek zwierzęcych i kobiecych organów płciowych; znalezione m.in. we Francji: Balcayre, La Ferrassie, Isturits; w Niemczech: Vogelherd, Hohlenstein.
• grawecka (26,000-18,000 p.n.e.) ryty i rysunki na ścianach jaskiń sylwetek zwierząt, postaci ludzkich, najstarsze figurki kobiet (tzw. Wenus)
• solutrejska (18,000-15,000 p.n.e.) ryty i rysunki na kościach, figurki kobiece, reliefy znalezione w Bourdeilles Roc de Sers we Francji, El Castillo w Hiszpanii; oraz najstarsze budowle mieszkalne wykonane przez człowieka na Ukrainie.
• magdaleńska (15,000-8,000 p.n.e.) dzielona jest na 3 okresy: wczesno-, środkowo i późnomagdaleńską. Rzeźbione i zdobione ornamentem figuralnym przedmioty (laski, miotacze i inne), malarstwo i reliefy na ścianach jaskiń, znalezione w Lascaux, Pech Merle, La Madeleine, Font-de-Gaume, Le Combarelles, El Castillo, Bernifal (...) 
• świderska (10,000-8,000 p.n.e.) obejmowała tereny obecnej Polski, Litwy, Ukrainy i Białorusi. Groty, harpuny z rogu renifera, kości, zdobione motywami geometrycznymi (znalezione na Pojezierzu Mazurskim)

Z czym kojarzy mi się paleolit?

• ostatnie zlodowacenie Europy
• mobilne formy rzeźbiarskie
• sztuka naskalna: malarstwo jaskiniowe i ryty naskalne (petroglify)

środki artystyczne:
- kreska i linia (najwcześniej)

- plama barwna (z początku płaska, o jednolitym natężeniu walorowym i jednakowym nasyceniu, następnie uległa zróżnicowaniu)

- wnętrze konturu wypełniano też plamami barwnymi o dwóch lub kilku tonach barwnych (wrażenie bryłowatości zwierzęcia – np. w Altamirze)

- sposób przedstawienia postaci – od schematycznych uproszczeń, poprzez syntezę do coraz większego realizmu
- od ilustracji pojęć do obserwacji natury
- od umownych znaków, przez schematycznie ujęte głowy i części zwierząt, następnie całe zwierzęta profilem – świetnie uchwycone w ruchu
- stopniowo sylwetowe ujęcie ustępuje miejsca sugestii bryły, wizerunki opracowane są coraz dokładniej, proporcje zgodne z naturą, dużo szczegółów